پرستاران ستون‌های جامعه پزشکی در هر کشوری هستند. سال‌های تلخ و پراسترس همه‌گیری کرونا به‌همه ما ثابت کرد که جامعه پرستاری با از خود گذشتگی، نقش کلیدی در غلبه بر این بیماری واگیردار داشتند. روز پرستار بهانه‌ای است تا به پاس زحمات ارزشمند این قشر خستگی‌ناپذیر، مورد تجلیل و قدردانی قرار بگیرند.
ما در این مقاله به مناسبت روز پرستار قصد داریم به یک موضوع بسیار مهم یعنی شستن دست‌ها برای حفظ سلامتی پرستاران بپردازیم. شستن صحیح دست‌ها از سوی پرستاران از دو جهت اهمیت دارد. نخست آنکه به حفظ سلامتی این عزیزان کمک می‌کند. در وهله بعدی کادر درمان باید نقش الگو را برای بقیه جامعه در رعایت بهداشت فردی ایفا کنند. دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا از زاویه کارشناسی و بر اساس آخرین یافته‌های سازمان بهداشت جهانی به بررسی طریقه شستن دست‌ها از سوی پرستاران بپردازیم.
نگاهی به یک گزارش تکان‌دهنده
در سال ۲۰۲۱ یک تحقیق شگفت‌آور در آمریکا منتشر شد. این تحقیق علمی زیر نظر وزارت کشاورزی آمریکا انجام شد. نتیجه این بررسی علمی از شهروندان آمریکایی نشان داد که بیش از ۹۵ درصد مردم در شستشوی دست‌های خود اصول ابتدایی را هم رعایت نمی‌کنند. نتیجه شگفت‌آور و در عین حال نگران کننده که قطعا روی سلامت عمومی جوامع تاثیر منفی بسزایی دارد. اهمیت شستشوی درست دست‌ها برای کادر درمان و به‌خصوص پرستاران که در متن آلودگی‌ها و میکروب‌ها وجود دارند، دو چندان است.
بهترین طریق شستن دست‌ها از سوی پرستاران
هر چند نظرات زیادی روی روش‌های شستن صحیح دست‌ها وجود دارند؛ اما در عین حال نکات مشترک زیادی نیز بین اظهار نظرهای صورت گرفته در این حوزه به‌چشم می‌خورند. در این بین سازمان بهداشت جهانی (WHO) را می‌توان به‌عنوان بهترین منبع برای اظهار نظر در حوزه‌های درمانی دانست. این سازمان یک دستورالعمل ۵ مرحله‌ای برای شستن صحیح دست‌ها منتشر کرده است که در اینجا به بررسی آن می‌پردازیم.
- دست‌های خود را خیس کنید
ابتدا هر گونه انگشتر، دستبند و … را که در دست دارید، بیرون بیاورید میکروب‌ها ممکن است در درزهای آنها مخفی شده و روی سطح دستان شما باقی بمانند. سپس دست‌های خود را خیس کنید. نه به‌سراغ آب داغ بروید که باعث خشکی پوست می‌شوند و نه از آب خیلی سرد استفاده کنید. آب ولرم بهترین گزینه برای شستشوی دست‌ها هستند. - از شوینده به میزان مناسب استفاده کنید
بعد از خیس شدن دست‌ها، شیر آب را ببندید. سپس ماده شوینده را روی دست‌های خود بریزید. سازمان بهداشت جهانی استفاده از صابون در مکان‌های عمومی را توصیه نمی‌کند. بنابراین پرستاران در بیمارستان‌ها بهتر است به‌سراغ مایع شوینده بروند.
با توجه به اینکه تعداد دفعات شستشوی دست‌ها در روز از سوی پرستاران زیاد است، باید علاوه بر قدرت پاککنندگی به‌ویژگی‌های دیگری مانند آبرسانی و نرم‌کنندگی در انتخاب مایع دستشویی نیز دقت کنید.
حتما در هر بار شستشوی دست‌ها بسته به میزان کثیفی از مقدار مناسبی شوینده استفاده کنید. همچنین مایع شوینده باید در ظرف‌های دربسته نگهداری شود تا از آلودگی‌های محیطی مصون باشد. - دست‌ها را روی یکدیگر مالش دهید
حالا نوبت به مالیدن دست‌ها به یکدیگر برای تمیز شدن است. اگر قرار است آلودگی‌های موجود در سطح پوست کاملا برطرف شوند، نباید از هیچ قسمتی از دستان خود به‌سادگی عبور کنید. از کف دست‌ها شروع کنید و کف دو دست خود را روی یکدیگر مالش دهید. پس از آن با کف دست خود، پشت سر دست دیگر را مالش دهید.
همچنین در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی این طور آماده است که پنج انگشت دست راست را روی کف دست چپ بگذارید و به مدت چند ثانیه به صورت ساعتگرد و پاد ساعتگرد به گردش در بیاورید. همین کار را با انگشتان دست چپ نیز تکرار کنید.
حالا نوبت به فضای بین انگشت‌های دستان می‌رسند. برای چند ثانیه فضای بین انگشتان هر دست خود را با دست دیگر مالش دهید. در مجموع مدت زمانی که باید برای مالش دادن دست‌ها صرف کنید، ۲۰ تا ۳۰ ثانیه است. متاسفانه برخی از افراد حتی ۱۰ ثانیه هم برای این کار زمان صرف نمی‌کنند. موضوعی که باعث می‌شود دست‌ها آن طور که باید و شاید تمیز نشوند. - دست‌ها را با آب بشویید
نوبت به شستشن دست‌ها با آب می‌رسد. این مرحله را تا جایی ادامه دهید که نه اثری از کف روی دست‌ها باقی بماند و نه دست‌های شما حالت لیز داشته باشند. خوشبختانه در بسیاری از بیمارستان‌ها از شیر هوشمند استفاده می‌شود. به‌همین دلیل نیازی به باز و بسته کردن آب وجود ندارد؛ اما اگر در بیمارستان محل کار شما از شیر معمولی استفاده می‌شود، حتما برای بستن شیر بعد از شستشوی دست‌ها از دستمال کاغذی تمیز استفاده کنید. - دست‌ها را خشک کنید
آخرین مرحله از شستن صحیح دست‌ها، خشک کردن آنها است. معمولا در بیمارستان‌ها به‌دلیل مسائل بهداشتی از خشک کن‌های برقی استفاده می‌شود که هوای گرم را با فشار روی دست‌ها پرتاب کرده و باعث خشک کردن آنها می‌شوند. همچنین می‌توانید از حوله‌های تمیز و نرم شخصی هم برای خشک کردن دست‌ها استفاده کنید.
کلام پایانی
شستن دست‌ها از سوی پرستاران در حفظ سلامتی آنها نقش تعیین کننده‌ای دارند. هر چند استفاده از الکل در ضد عفونی کردن دست‌ها کارساز است؛ اما نباید مضرات آن یعنی خشکی و حساسیت‌های پوستی را نادیده گرفت. به‌همین دلیل استفاده از مایع دستشویی بهترین گزینه پیش روی پرستاران عزیز برای تمیز کردن دست‌ها است.
مایع دستشویی یوکلین یک ماده شوینده با فرمولاسیون کاملا متفاوت از محصولات دیگری است که در بازار وجود دارند. علاوه بر قدرت پاککنندگی بالا و ضد عفونی کردن دست‌ها، این محصول به حفظ رطوبت دست‌ها و همچنین نرمی و لطافت آنها کمک می‌کند. از آن گذشته یوکلین، مایع دستشویی خود را با رایحه ملایم و خوشایند روانه بازار کرده است. یوکلین در راستا ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود در کنار جامعه پرستاری عزیز است تا گامی در مسیر سلامت این عزیزان ایفا کند.